[vc_row][vc_column][vc_column_text]PRIPREMILA: Milijana Kerić
SAGOVORNIK: dr OGNJEN MARINKOVIĆ, internista – kardiolog
Danas se smatra da ni jedan lijek ne može zamijeniti fizičku aktivnost a da fizička aktivnost može zamijeniti svaki lijek.
Svakodnevna fizička aktivnost djeluje povoljno na srce, jer poboljšava rad srčanog mišića, poboljšava udarni volumen srca a smanjuje srčanu frekvenciju. Povećava se protok krvi kroz koronarne sudove srca i podstiče se stvaranje novih kolateralnih krvnih sudova. Takođe, redovnom fizičkom aktivnošću smanjuje se nivo masnoća u krvi tako da pacijenti sa svakodnevnim fizičkim treningom imaju značajno manju mogućnost nastanka srčanog i moždanog udara.
Vrste fizičke aktivnosti
Da bi se postigli korisni efekti fizičkog treninga potrebno je da se kombinuju sljedeće fizičke aktivnosti: izotonične vježbe, aerobni i intervalni trening.
Izotonične (dinamske) vježbe opterećenja
Izotonične (dinamske) vježbe opterećenja u odnosu na izometrijske (statičke) vežbe, bezbjednije su za srčane bolesnike. Ovim vježbama se povećava kako mišićna snaga, tako i izdržljivost. Izometrijskim vježbama povećava se više arterijski krvni pritisak, a manje srčana frekvencija, što je nepovoljno za srčane bolesnike.
Aerobno opterećenje
Za vrijeme aerobnih opterećenja postoji adekvatni transport kiseonika prema mišićima i ne dolazi do pojave kiseoničkog duga.
Intervalni trening
Intervalni trening se bolje toleriše od strane srčanih bolesnika i onih koji nisu utrenirani. Intervalni trening omogućuje direktno trening kardiovaskularnog sistema. Kada se kod bolesnika posle akutnog infarkta miokarda postigne željeni funkcionalni kapacitet, može se primeniti i kontinuirani tip opterećenja.
Program fizičkog treninga
Program fizičkog treninga mora biti individualan. Prije uključenja u program treninga treba razmotriti čitav niz faktora, kao što su životno doba, pol, integritet skeletno-mišićnog sistema, motivisanost, a kod kardiovaskularnih bolesnika još treba procijeniti ventrikularnu funkciju i težinu koronarne bolesti srca. Prije početka treninga treba uraditi test opterećenja srca, rade ga sve osobe starije od 35 godina, osobe sa dokazanom koronarnom bolešću srca, sa faktorima fizika za aterosklerozu, porodičnom anamnezom prerane koronarne bolesti, naprasne smrti ili sa drugim zdravstvenim problemima.
Tri su komponente fizičkog treninga: intenzitet, trajanje i učestalost. Među njima postoji uzajamna povezanost. Željeni efekat fizičkog treninga može se postići ako se jedna komponenta smanji, a druga ili druge dvije povećaju. Na primjer, kod bolesnika sa anginom pektoris, da bi se spriječile ishemijske epizode, intenzitet treninga je manji, ali zato duže traje i češće se obavlja.
Intenzitet fizičkog treninga
Intenzitet fizičkog treninga se određuje na osnovu srčane frekvencije postignute na kraju testa fizičkog opterećenja. Uvijek se započinje sa manjim intenzitetom fizičke aktivnosti, koja se postepeno povećava. Fizički trening mora da bude praćen osjećajem prijatnosti, kako u toku, tako i posle treninga. Trening ne srnije da izazove osjećaj većeg umora, malaksalosti, palpitacija ili anginoznih bolova.
Trajanje fizičkog treninga
Trajanje fizičkog treninga je 30-60 minuta. Uvijek je na početku zagrijevanje. U periodu zagrijevanja, koji traje 10 minuta, izvode se lakše gimnastičke vježbe i vježbe istezanja većih mišića nogu i ruku. Tokom zagrijevanja, srčana frekvencija postepeno se ubrzava, smanjuje se mogućnost srčanih aritmija i mišićno-koštanih povreda. Pješačenje, kaskanje i vožnja bicikla su najčešće primenjivane aktivnosti u fizičkom treningu. Plivanje je takođe korisno, ali se kontrola teže obavlja, kao i mogućnost hitne intervencije. Pješačenje, koje se najčešće koristi, treba upražnjavati u prirodi. Za osobe preko 60 godina starosti preporučuje se brzina hodanja 3-4 km/h, a za mlađe 4-6 km/h.
Fizičku aktivnost treba upražnjavati u prijepodnevnim ili večernjim časovima, prije večere ili prije spavanja. Aktivnost ne treba obavljati u nepovoljnim atmosferskim uslovima (temperatura niža od 0°C ili viša od 30°C, vlažnost vazduha veća od 70%), posle većih obroka, uzbuđenja, uzimanja alkohola ili u toku prolaznih infekcija. Osobe koje fizički treniraju moraju da nauče da sebi određuju puls i da budu upoznate sa simptomima koji zahtevaju prekid fizičke aktivnosti (anginozni bol, slabost, palpitacija i dr.).
Trening se završava periodom hlađenja koji traje 10 minuta. Slično periodu zagrijevanja, i hlađenje se izvodi vježbama istezanja ruku i nogu i lakšim gimnastičkim vježbama. Hlađenje je posebno važno kod koronarnih bolesnika, kod kojih se ventrikularne aritmije javljaju pri naglom prestanku fizičke aktivnosti.
Učestalost fizičkog treninga
Učestalost fizičkog treninga treba da bude najmanje četiri puta nedjeljno. Funkcionalno poboljšanje se postiže postepeno u toku više nedjelja.
Preporuke za fizičku aktivnost
Sadašnje preporuke predlažu ukupnu fizičku aktivnost u toku dana 60 minuta. Intermitentna fizička aktivnost u toku dana je možda čak i korisnija za očuvanje zdravlja. Dovoljna je fizička aktivnost umjerenog intenziteta.
[smartslider3 slider=7][/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
